Opinie

Allemaal steward

Bij steward ownership is een organisatie van zichzelf. De stem van eigenaren of aandeelhouders (die vaak wordt ingegeven door winstmaximalisatie) is niet dominant, het draait om de missie. Een goede ontwikkeling, helemaal als de gelijkwaardigheid bij de besluitvorming ook vorm krijgt.

De laatste tijd staat steward ownership in de belangstelling. Het betekent dat een bedrijf van zichzelf is. Aandelen zitten in een stichting, en de stichting bezit het bedrijf. De mensen die een verantwoordelijke en actieve rol spelen in het bedrijf, zijn de stewards; zij nemen de beslissingen.

Eigenaar zijn deze stewards dus niet. Bij hun beslissingen staat het vervullen van de missie voorop, niet winstmaximalisatie op de korte termijn (zoals het geval kan zijn bij eigenaren en investeerders).

Niet meer ‘wie bezit, bepaalt’

Het is positief dat meer en meer ondernemers zich realiseren dat er meer is dan winstmaximalisatie op de korte termijn, en dat er alternatieven ontstaan voor ‘wie bezit, bepaalt’.

Bij de andere vormen van eigenaarschap kan het wel helemaal de andere kant op gaan. Organisaties met steward ownership hebben bijvoorbeeld bepaald dat ze niet kunnen worden verkocht. Coöperaties, nog een andere vorm van organiseren die (weer) in de belangstelling staat, beslissen soms met alle leden over alles.

In deze constructies gaan toch ook kwaliteiten verloren. Als je niet te verkopen bent als bedrijf, kan dat je groei- en soms overlevingskansen verkleinen. En hoe eerlijk is het om de ‘kapitaalkant’ helemaal geen zeggenschap te geven? Hoe slagvaardig ben je als je met z’n allen beslist over alles?

Gelijkwaardigheid is essentieel

In plaats van bepaalde stakeholders buiten spel te zetten, is het mogelijk hun invloed gelijkwaardig te maken aan die van de andere partners, door consentbesluitvorming. De verschillende deelnemende partijen in de organisatie zitten dan gelijkwaardig aan tafel en alle argumenten wegen even zwaar.

Het bedrijf Endenburg Elektrotechniek, sinds de jaren zeventig proeftuin voor sociocratie, is ook van zichzelf. De aandelen zitten in een stichting. Het bestuur van die stichting wordt gevormd door de directie van het bedrijf, en een afgevaardigde van de medewerkers.

Andere leden van het bestuur zijn topkringleden van Endenburg Elektrotechniek. Zij vertegenwoordigen de branche van het bedrijf, en het juridische, het financiële en het sociaal-economische veld waarin het bedrijf opereert.

Een stap verder in medezeggenschap

Goed beschouwd biedt sociocratie nog een stap meer dan steward ownership. In dat laatste model zijn mensen met een verantwoordelijke rol de beslissers. In sociocratisch werkende organisaties is élke medewerker een beslisser, een steward in zijn eigen domein, waar hij met consent besluit en medeverantwoordelijk is voor de uitvoering van besluiten in dat domein.

Via het dubbel gekoppelde systeem van kringen zitten medewerkers, via een met consent gekozen afgevaardigde, ook bij de directie en externe leden aan tafel. Zo zijn ook op het hoogste niveau in de organisatie de belangen van alle stakeholders vertegenwoordigd, en wegen de argumenten van iedereen even zwaar.

Tegenstellingen de deur uit

Dat nieuwe vormen van eigenaarschap ontstaan, is goed. Ze ontstaan vanuit het idee: wil de organisatie zich echt aan zijn missie kunnen wijden, dan is het gezond dat niet de financiële stem de boventoon voert.

Daarvoor hoef je de financiële stakeholder niet buitenspel te zetten. Financiers kunnen evengoed meebeslissen op topkringniveau, en medewerkers ook. Als je consent en sociocratische kringstructuur verweeft in je organisatie, en dan met name in je topkring, zitten alle stakeholders gelijkwaardig aan tafel. Dan kun je de kennis van alle partijen optimaal benutten, zodat je organisatie kan floreren en zich zo goed mogelijk wijden aan zijn missie.

Gelijkwaardigheid bij de besluitvorming is een van de kernbegrippen van sociocratie. De financiële stem is er gelijkwaardig aan die van de andere stakeholders, en niet dominant.

Wil je weten wat voor impact sociocratie kan hebben voor je organisatie? Bel Pieter van der Meché voor een kosteloos adviesgesprek: 06-53382649. Mailen kan natuurlijk ook.

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *