Geen kater meer van een besluit

Bijna 3 jaar geleden werd ze sociocratisch gespreksleider. ‘Het leek me leuk om zo te leren voorzitten’, herinnert ze zich. Ze was intussen verloskundige geworden, en haar praktijk ging met andere verloskundige praktijken in Rotterdam-Zuid aan de slag met sociocratie. ‘Doel was het verbeteren van de samenwerking. En ik wilde graag bijdragen aan het vergroten van het vertrouwen tussen de praktijken.’

Behoorlijk wat nieuwigheden

Veel was nieuw voor Gerritsen, voor de hele groep verloskundigen van ruim 20 mensen trouwens: ‘We werden in het diepe gegooid.’ De verkiezingsprocedure vond ze het moeilijkst. Je schrijft dan allemaal de naam van de kandidaat die je geschikt vindt voor een functie op een briefje. Daarna licht je die keuze toe. Van mening veranderen mag, na het horen van de argumenten van anderen.

‘Die briefjes’, zegt Gerritsen, ‘ik zag dat als voorkeursstemmen. En dat je in een ronde van mening mag veranderen na het horen van andermans argumenten, dat vond ik raar.’ Het was echt heel erg wennen als gespreksleider, vond ze.

Van mening veranderen is prima

Maar Gerritsen leerde snel, en haar collega’s ook. Van mening veranderen werd gewoon, merkte ze. ‘Ik ging denken: hé, zo heb ik daar nog nooit naar gekeken. Als dit de oplossing wordt, kan ik daar ook prima mee leven.’

Ook de vergadertechniek ‘ging met sprongen vooruit’, zegt ze. De begeleiding on the job van het Sociocratisch Centrum was in die beginfase zeer welkom. Ervaren gespreksleiders zaten bij de vergaderingen en gaven direct feedback. Zo liepen de vergaderingen niet vast en was het niet alleen anders leren vergaderen, maar ook gewoon de agenda afwerken.

Ook het voor- en nabespreken met een collega die ook gespreksleider was, hielp enorm. Gerritsen en zij gaven elkaar feedback na elke bijeenkomst, wat ze hadden kunnen doen bijvoorbeeld als emoties hoog waren opgelopen.

Stukken niet gelezen? Dat valt op

Op een gegeven moment heb je genoeg ervaring in de techniek van rondes en consent vragen, zegt Gerritsen: daar hoef je niet meer over na te denken. ‘Nu heb ik meer ruimte in mijn hoofd voor de inhoud, en voor het proces.’

Ze geeft een voorbeeld: ‘Ik heb het nu meteen door als mensen zich niet goed hebben voorbereid op de vergadering. Dan zie ik ze in de ronde nog snel in de stukken bladeren als ze al aan het woord zijn geweest. Daarna willen ze dan toch nog graag wat zeggen.’ Vaak zijn dit trouwens dezelfde mensen, ziet ze.

‘Iedereen moet de tijd krijgen’

In de loop van de tijd is Gerritsen strenger voor hen geworden. ‘Eerst vond ik het sneu om ze niet nog eens het woord te geven. Je gunt iemand zijn tijd. Maar nu denk ik: ik gun iederéén zijn tijd. En ik moet ook in de gaten houden dat we niet uitlopen.’ Dat streng zijn ging beter naarmate ze zich zekerder is gaan voelen in haar rol, zegt Gerritsen.

‘Vergaderingen zijn veel productiever’

Vergaderen gaat nu stukken sneller dan in het begin, merkt Gerritsen. ‘We kunnen wel acht inhoudelijke punten afhandelen. Dat was ons voordat we sociocratisch vergaderden zeker niet gelukt. Ik weet ook niet of we minder tijd kwijt zijn aan vergaderen dan toen.’ Maar wat ze wel zeker weet: ‘We zijn veel productiever tijdens de vergaderingen.’

De sfeer is veel veiliger nu

Niet alleen is de groep veel productiever gaan vergaderen in 3 jaar. De sfeer is veel veiliger. Liane Gerritsen zegt: ‘Mensen durven nu te zeggen: ik geef geen consent, dat is echt winst. En het mooie is: anderen zien dat niet als sabotage. Ze zeggen nu juist: ik begrijp jouw overwegende bezwaar ook wel. En dan zoeken we naar een oplossing daarvoor.’

‘Mijn voelsprieten staan beter afgesteld’

Als gespreksleider speel je een belangrijke rol bij het bieden van die veiligheid. Gerritsen zegt: ‘Het is meer dan weten hoe je een rondje houdt.’
Wat dan precies? Gerritsen hoeft geen seconde na te denken over voorbeelden. ‘Is echt boven tafel gekomen wat belangrijk is? Hebben we echt alle argumenten gehoord? Heeft iedereen durven zeggen wat ze op haar hart had?’

Want ook al krijgt iedereen spreektijd in een ronde, sommige collega’s blijven verlegener dan andere. Dat zit in de aard van het beestje. Gerritsen helpt soms, vraagt of iemand echt alles gezegd of gevraagd heeft. ‘Mijn voelsprieten staan beter afgesteld.’

Maar ze doet het heus niet altijd perfect en is ook niet uitgeleerd, vindt ze. Daarom deed ze vorig jaar de intervisie voor gespreksleiders bij het Sociocratisch Centrum, om de kunst af te kijken bij anderen. Of ze vraagt advies bij een van de adviseurs van het Centrum.

‘Ik word blij van sociocratisch vergaderen’

Bijna 3 jaar is Liane Gerritsen nu gespreksleider ‘Ik word er blij van’, zegt ze. ‘Vergaderen met sociocratie is zo veel leuker dan vroeger, toen ik in het onderwijs werkte. En ik heb beter leren luisteren, mijn communicatieve vaardigheden verbeterd.’

In de vergadering wordt véél meer naar elkaar geluisterd dan voordat sociocratie zijn intrede deed, zegt ze. ‘Er is veel meer wederzijds begrip. Dat je pas besluit als iedereen het besluit draagt, en dat je met elkaar kijkt hoe je iets kunt ombuigen zodat we het allemaal oké vinden.’

‘Dan is het misschien niet helemaal zoals je gehoopt had, maar het gaat wel een heel eind in die richting. Draagvlak voor het genomen besluit onder alle leden is een sterke basis voor de uitvoering van het besluit.’