‘Hier heb ik me in stappen kunnen ontwikkelen’

Dat wilde hij nog sterker toen hij zelf in zijn werk een flinke dreun kreeg van een klassieke meeste-stemmen-gelden besluit. Daarbij waren zijn argumenten doodleuk van tafel geveegd. Daar voelde hij zich zó naar van, daardoor wilde hij zó graag weten hoe je dit anders kunt doen, dat hij zich binnen een week had aangemeld voor de eerste training in Rotterdam.

The real stuff
Waarom Rotterdam? ‘Daar zit de bron’, zegt Johan De Beer. ‘En die bron is Gerard Endenburg, ontwikkelaar van sociocratie. In Rotterdam vind je sociocratie in zijn originele context. Die te kennen, dat vind ik belangrijk. Als ik bij een klant zit, moet ik me verplaatsen in diens context. Dan is het belangrijk om de bron van sociocratie te kennen, om te weten op welke punten je sociocratie mogelijk gaat aanpassen.’ Terwijl: begin je al met sociocratie te leren bij een afgeleide bron, zoals een andere aanbieder, dan weet je niet wat die al heeft veranderd aan het origineel.

Stapsgewijze ontwikkeling
In het bestek van vier jaar deed De Beer alle trainingen en opleidingen van het Sociocratisch Centrum. ‘Het prettige is: het is een ontwikkeling in stappen. Met elke stap kun je aan de slag in je werk’, zegt hij. Zo kun je je investering meteen terugverdienen in je bestaande klantenkring.

De Beer: ‘De training Sociocratisch leiden van vergaderingen is daar al heel geschikt voor. Daar kon ik meteen elementen van gebruiken. Je hoeft ze niet allemaal de hele tijd toe te passen. Maar het werkte heel goed als er bij mijn klant een moeilijke kwestie op tafel lag in een vergadering bijvoorbeeld. Dan kon ik structuur en veiligheid bieden met de gespreksrondjes en het consent.’

Hulp tijdens je leerproces
Onmisbaar vindt hij de intervisies die bij de trainingen en opleidingen horen. ‘In de praktijk gaan dingen vaak rommeliger dan je het hebt geleerd. Het is belangrijk dat je dat met een ervaren gespreksleider kunt bespreken: kan ik dit ook zus doen, of zo?’ Die ondersteuning vind ik heel belangrijk.’ Je kunt je klant er beter mee helpen, en je eigen expertise vergroten.

Die ondersteuning bij zijn ontwikkeling werd nog belangrijker in de opleidingen tot sociocratisch scholings- en organisatiedeskundige. ‘Als scholer moet je sociocratie kunnen overdragen. Daar ben ik goed op voorbereid. Pieter van der Meché had me alle mogelijke vragen van mensen verteld, daar had ik veel aan in de praktijk.’

Steeds verder ontwikkelen
Op een nog dieper niveau ga je aan het werk als je sociocratisch organisatiedeskundige wordt. Dat is het slotstuk van de reeks trainingen en opleidingen. Johan De Beer: ‘Dan ga je echt een kringstructuur toevoegen bij je klant. Hoe help je een team echt zelfsturend te worden, hoe help je de managers bij hun veranderende rol? Dan gaat het om een nieuwe dynamiek, om loslaten voor de manager, om vrijheden nemen voor de medewerker. De verhouding tussen het collectieve en het individuele verandert. Daar moet je managers én medewerkers bij helpen.’

Je klant profiteert ook van de steun die jij krijgt
Als adviseur in opleiding moet jij daar óók bij ondersteund worden, vindt De Beer. ‘Want de klant gaat iets nieuws doen, maar voor jou is het óók nieuw. Jij bent ook bezig met jóuw ontwikkelingsweg. En Annewiek Reijmer, oud-directeur van het Centrum, liep een stuk met hem mee op die weg. ‘Van haar kreeg ik steeds nieuwe inzichten. Ik kon putten uit haar ervaring. Dat was essentieel voor mijn werk. Voor de klant is dat trouwens ook een plus. Die krijgt er beter advies door.’

Ontwikkelen stopt nooit
Je eigen ontwikkelingsweg als adviseur gaat door, ook als je klaar bent met je opleidingen. Daar hoort sparren bij, je eigen leervragen bespreken. Het Sociocratisch Centrum heeft daar een kring voor, en daar is Johan De Beer nu met veel plezier lid van. Deze ontwikkelplek is via dubbele koppeling verbonden met het Sociocratisch Centrum.
Het is practice what you preach: als je als adviseur je klanten helpt te werken in een kringstructuur, is het logisch dat je zelf ook in zo’n structuur zit. Je ervaart dan hoe verantwoordelijkheden in de organisatie zijn verdeeld, en hoe de verbinding tussen lagen in de organisatie werkt.

‘Ik kan putten uit 50 jaar ervaring’
Johan De Beer ziet de meerwaarde wel van die kring: ‘Je voelt dat de kring deel is van een grotere structuur, van The Sociocracy Group. Ik heb via de afgevaardigde als het ware een lift waarin ik mijn vragen kan doorsturen naar boven. Ik kan beroep doen op een heel systeem dat achter die kring zit, een netwerk met 50 jaar ervaring in tal van landen. Dat is een enorm voordeel en een kracht. Dankzij die verbinding kan ik klanten beter helpen. En mezelf blijven ontwikkelen.’

‘Bijna de helft van mijn opdrachten zijn sociocratische projecten’
Inmiddels is Johan De Beer partner van het Sociocratisch Centrum. Zo’n 40 % van zijn tijd is gevuld met sociocratische projecten. Dat is mede te danken aan de steun die hij ontving van het Centrum bij acquisitiegesprekken. Het mag nog wel meer worden, al blijft hij het ook leuk vinden om bijvoorbeeld theaterelementen in te zetten, zoals hij al jaren doet.
‘Maar of je nu gevraagd wordt om een audit te doen bij je klant, of een supervisie, de insteek van sociocratie neem je bij alles mee. Het samenspel tussen manager en medewerkers, hoe de organisatie van je klant in elkaar zit, het omgaan met macht en overmacht. Je weet waar het mis kan gaan en waarom, en hoe je het kunt oplossen.’

‘Ik vind mijn werk bevredigender’
En wat betekent sociocratie voor De Beers eigen werk? Nou, best veel. ‘Ik vind het bevredigender. Hiervoor was ik vaak 2 dagen bij de ene klant, dan 3 bij de andere. Nu werk ik echt langer met de klant samen. Ik ben echt in hun werkproces betrokken, omdat je sociocratie traint op de werkvloer, in het werkproces van de klant. Dan kan ik de ontwikkeling zien. Ik zie mensen echt loskomen, een actieve rol nemen, zelfsturing krijgt echt vorm. Je voelt dat we creatief bezig zijn, dat is leuk.’

‘Het is ontwikkelen’, vervolgt Johan De Beer, ‘voor mij, voor managers, voor medewerkers. Maar als de mayonaise pakt, zogezegd, is dat heel mooi. Het hangt af van de temperatuur van de ingrediënten, hoelang je klopt… het samenspel moet er zijn. Als dat gebeurt, voel ik: dit werk heeft zin.’