Management moet een professie worden

Circular organizing kan helpen management professioneler te maken, zodat organisaties beter presteren. Daar heeft ook de samenleving baat bij. Dat schrijft hoogleraar Sjoerd Romme in The Quest for Professionalism.

Waar The Quest for professionalism in een notendop over gaat, is te zien in deze animatie.

Op 17 mei geeft Romme een workshop in Den Bosch. Jeroen van Erp (ontwerpbureau Fabrique) en Pieter van der Meché (Sociocratisch Centrum) zijn er ook. Meer info in de agenda in deze nieuwsbrief.

Sjoerd Romme is hoogleraar Entrepreneurship and Innovation aan de Technische Universiteit Eindhoven. Eerder werkte hij samen met Gerard Endenburg, grondlegger van de sociocratische methode. In The Quest, dat begin dit jaar verscheen, breekt Romme een lans voor professionalisering van management, dat nog te veel uitgaat van aannames die niet gefundeerd zijn en zelfs riskant kunnen zijn voor organisaties en de samenleving waarin ze functioneren.

Leiders als messias

Neem bijvoorbeeld de enorme concentratie van macht en verantwoordelijkheden bij enkele mensen in de top van organisaties. Veel managementliteratuur vindt dit prima: wie deze lasten kan dragen, is een echte leider en zorgt er eigenhandig voor dat het goed gaat met een organisatie. Maar dit zet de top in een geïsoleerde positie, en bovendien onder zware druk. Fouten kunnen enorme gevolgen hebben, ook voor de samenleving. Zie de bankencrisis van 2008.

Fundamentele vragen

Om het managen te professionaliseren, zijn onder meer antwoorden nodig op fundamentele vragen, schrijft Romme. Over macht (hoe stuur je die) en bezit (van wie is een organisatie, voor wie werkt ze) bijvoorbeeld. De meest gangbare opvattingen over management hebben ofwel maximale aandeelhouderswaarde als uitgangspunt, ofwel multistakeholder management dat verschillende partijen tevreden wil stellen. Deze scholen ontwijken die fundamentele vragen. Sociocratie, circular organizing in het Engelstalige boek, is er helderder over. De methode heeft bijvoorbeeld manieren om macht bestuurbaar te maken en te verdelen over alle lagen van de organisatie (middels het consent, dubbele koppeling en beslisdomeinen op alle niveaus van de organisatie). Bezit is los te koppelen van macht (de organisatie is van zichzelf, en werkt ten bate van zichzelf en haar omgeving).

Leiding geven is een functie, geen roeping

En leidinggeven? Dat ziet sociocratie gewoon als een van de functies die nodig zijn om de organisatie te laten floreren. Niks geen messiaans gedoe over leiderschap, de rol is losgekoppeld van de persoon. Leiding geven is een functie waar je middels een open verkiezing voor wordt gekozen voor een vooraf vastgestelde periode. Ook boven in de organisatie doe je dat niet alleen. De dubbele koppeling garandeert dat onderliggende lagen meebeslissen aan de hoogste tafel. Op deze manier is het niet meer zo lonely at the top.

Hoger plan

The Quest for Professionalism gaat over veel meer dan alleen sociocratie. Romme schetst welke kenmerken een echte professie heeft – omdat hij vindt dat management ook een professie hoort te zijn. En hij schetst een manier om tot een kennisfundament (‘body of knowledge’) te komen voor dit vak, om het naar een hoger plan te tillen. Ook bevat het boek interessante vergelijkingen tussen maximalisatie van aandeelhouderswaarde, de multi-stakeholders georiënteerde aanpak, en sociocratie. Het wil de werelden van wetenschap (The Quest haalt veel onderzoek aan) en praktijk bij elkaar brengen, om de kennis die er al is, te verbeteren en blinde vlekken in te vullen. Makkelijk zal het niet zijn, maar de samenleving heeft het nodig.

Georges Romme: The Quest for Professionalism. The Case of Management and Entrepreneurship. Oxford University Press, € 63,99 (via Bol.com). Oxford University Press geeft 30 % korting op bestellingen die op de site van de uitgever worden gedaan.