De fun-factor bij Fabrique

Ruim tien jaar werkt Fabrique sociocratisch. Het bracht het ontwerpbureau meer transparantie en vertrouwen. De simpele constructieregels bieden heldere structuur, waarin het creatieve kapitaal floreert. Partner Paul Stork: ‘Het is fun.’

Designers houden van spelen, van nieuwe dingen proberen. Van structuur houden ze juist niet, maar die hebben ze wel nodig – die moet je dus zo simpel mogelijk houden. Met SKM heeft Fabrique, toonaangevend bureau voor merken, design en interactie, beide in huis gehaald: een minimale maar glasheldere structuur, én leuke speledingetjes.

Aldus Paul Stork, een van de partners van het bedrijf, voor zijn internationale gehoor op 16 mei. Hij ontving de groep bezoekers in de Amsterdamse vestiging van het bedrijf, waar hij in een geanimeerde bijeenkomst veel vragen beantwoordde.

Prijswinnaar

Plaats van handeling: een oud pakhuis aan de IJ-oevers, loungemuziek op de achtergrond. Aan de muur een stuntauto, gevangen in een eeuwige salto tegen een blauwe lucht. Een twintigtal, voornamelijk jonge, hoogopgeleide ontwerpers en techneuten werkt rustig achter grote beeldschermen. Fabrique maakte sites voor onder meer Albert Heijn, het Rijksmuseum en 9292. Niet alleen sites en apps, ook ontwerpen voor andere informatiedragers (boeken, billboards) vallen regelmatig in de prijzen. In de drie vestigingen van het bedrijf werken ruim honderd mensen.

Complimenten uitdelen

Terug naar de fun-factor. Als voorbeeld van een leuk element in SKM noemt Stork de open verkiezing: zeggen waarom je iemand kiest is gewoon complimenten uitdelen, en de uitkomst kan een verrassing zijn. ‘Het brengt leven in een vergadering, het is nooit saai.’ Bovendien: de SKM was iets nieuws, en ontwerpers zijn gek op nieuwe dingen. Stork, zelf industrieel ontwerper van huis uit: ‘Ze willen dingen testen, weten hoe iets werkt.’

In plaats van OR

Fabrique deed tien jaar geleden een pilot met SKM, omdat het bedrijf de grens van vijftig medewerkers naderde, en de verplichte OR opdoemde aan de horizon. Een OR leek het jonge bedrijf niks: alle medewerkers praatten al over veel meer mee dan de OR voorschreef, dus waarom zou je daar dan nog een apart groepje voor maken?

Meer transparantie

SKM brengt Fabrique vooral veel transparantie. ‘Die was al flink: iedereen kon de financiële maandrapportages al inzien’, zegt Stork. ‘Maar waar mensen vroeger weleens over dingen klaagden bij de koffie-automaat, horen we die geluiden nu in de vergaderingen. Dat is veel efficiënter. Een leidinggevende kan wat doen aan die klaagverhalen, de koffie-automaat niet.’
Financiële openheid is er ook: de begroting wordt vastgesteld in de Bedrijfskring, net als de bonus-targets en percentages salarisverhoging. Gemor over het niet krijgen van een bonus is dus snel over, heeft Stork gemerkt. Met een lach: ‘Je hoeft mensen maar te wijzen op het consentbesluit dat ze zelf mede hebben genomen.’

Meer vertrouwen

Het vertrouwen in beleid is binnen Fabrique ook toegenomen, ‘en dan vooral in het maken van beleid over dingen waar je geen verstand van hebt’, aldus Stork. ‘De kring ondersteunende zaken heeft beleid afgesproken over hoe men aan de telefoon bellers te woord staat. Daar had ik zelf nooit iets zinnigs over kunnen zeggen.’

Simpele kringstructuur

De kringstructuur is, zoals techneuten bevalt, simpel. De vestigingen in Amsterdam, Delft en Rotterdam zijn elk een kring, net als de ondersteunende diensten. Afgevaardigden daarvan zitten in de managementkring (MT-kring), en er is een topkring.
De lokatiekringen bepalen zelf hoe vaak ze een kringvergadering organiseren. Delft doet het elke zes weken, Amsterdam alleen als iemand het nodig vindt. Omdat men er min of meer hetzelfde werk doet, zijn dat niet de spannendste plekken voor het maken van beleid. ‘Dat gebeurt in de Bedrijfskring’, aldus Stork.

Voordelen SKM voor de eigenaren

Waarom zou je als eigenaar van een bedrijf met SKM gaan werken, wilde het gehoor weten. Nou, daar zijn goede redenen voor, vindt Stork. ‘Mensen worden er gelukkig van. Dat is heel belangrijk voor ons. Het enige kapitaal dat Fabrique heeft, zit in de hoofden van onze mensen. We hebben dus de slimste en de creatiefste mensen nodig. Die kunnen de beste projecten afleveren, waardoor we nóg betere mensen kunnen aantrekken.’

Eigen plan afgeschoten

Bovendien: ‘Ik vind het prettig als mensen met me meebesluiten. Dat maakt mijn werk als directeur makkelijker.’ Hij memoreert hoe in de Bedrijfskring een plan van hem, voor een nieuwe dienst aan klanten, sneuvelde. ‘Eerst dacht ik: kom op, dit is mijn bedrijf, ik ben de baas, en nou gaan jullie me vertellen dat mijn plan niet deugt? Maar de anderen keken er op basis van hun informatie heel anders naar. Zij wisten dingen die ik niet wist. Uiteindelijk vond ik het ook geen goed idee meer, en daar ben ik nu blij om.’

Stille kracht

Dat Fabrique werkt met SKM, is iets vanzelfsprekends voor het ontwerpbureau. Paul Stork: ‘We maken er geen big deal van, hebben het er nooit over. ’ Nieuwelingen leren al doende wat consent en rondes betekenen. Wel zijn er intervisiegroepen voor afgevaardigden en gespreksleiders. Zo blijven de creatieven en techneuten leren. Want nu is SKM leuk – dat moet het blijven ook.

www.fabrique.nl